Knjizevnost za decu i mlade – bajke, price, pesme Umetnost

Decak i sanke - Dragan Lakicevic

Bio je zimski raspust. Decak je ocekivao sneg, radovao mu se, ali je zbog necega bio tuzan. Nije imao sanke.

Prosle godine sankao se u staroj babinoj karlici. Ali, jednoga dana, karlica nalete na brezuljak u snegu, odskoci i razbi se uzduz, i napola. To je znacilo da je odrastao i karlica mu je bila mala.

Sad, medjutim, nije imao ni karlicu.
Nebo je bilo sve belje, sneg se osecao u vazduhu. On sanke nije imao.

Sedeo je, sam, na bregu, pod kruskom i gledao planine u daljini, oblake nad stenovitim vrhovima.

Odjednom, nesto ga prenu i on ugleda, uzanim sumskim putem ide covek.

Brada, stap, torba na ledjima.
Sneg cekas - rece nepoznati, a oci ima kao otac, kao deda.
Otkud znas da cekam sneg?
Sve ga ceka. I suma, i trave i ptice.
Ali oni se ne sankaju - rece decak.

Svako se snegu na svoj nacin raduje, a ko se raduje, taj i strepi. Ako nemas sanke, ti ih napravi. Nadji stare daske u pojati. Uzmi dve jednake. Jedan ugao zaoblis sekiricom, kruzno, drugu napspram nje isto tako, odozgo prikucas. Videces same ce se napraviti.

Nepoznati ode, decak poslusa. Sekirica laksa nego lane. Ekseri se ne krive. Baka se ne ljuti. Ostrugao cadj i paucinu. Provrtio rupu za uzicu. Napravio sare.

Potpisao se na njima - majstor za sanke.
Uto, spazi, spusta se noc. Kratak je zimski san. Brda potamnela, trava plavicasta. Ostar miris ispuni mu nos i grudi. Pred kucom zaigrase pahulje.

Covek sa bradom, stapom i torbom na ledjima, bio je Sveti Sava.

Slikarka Zima - Desanka Maksimovic

Jedne godine slikarka Zima krete po svetu da raznese darove deci. Nije imala, istina, nista narocito da im daruje, ali je preko lepa u dokolici bila smislila da im naslika nocu po prozorima puno srebrnih suma, zvercica i kuca.

Slikarki Zimi bilo je to lako, mahne jedanput svojom studenom kicicom, a stvori se na prozoru srebrni list, paprati ili sledjena jelova grancica. Mahne drugi put i ukaze se sledjena reka koja kao da tece ispod vrba pod snegom. Mahne treci put i nikne dvorac sav od biljura, u kome umesto svetiljaka sijaju srebrne zvezde.

Kako se ovim slikama bila procula, cim se po selima i gradovima saznalo da opet dolazi, deca su joj izlazila daleko u susret. Ona im je dobrocudno dozvoljavala da se valjaju i skacu po skutovima njene bunde. A i sto ne bi! Cim bi ih deca iscepala i isprljala, istog casa su nicali drugi novi, kao da je neka carobnica.

Predvece stigne ona u neko selo kad su deca vec spavala. Kuc! - Kuc! Pokuca na prvi prozor tiho kao kad mraz pucketa. Iz sobe se zaculo samo duboko decje disanje. Spavaju vec. Pomisli Zima, sad cu im na prozoru ostaviti sliku, pa neka se raduju sutra kad se probude, i pocne sarati po oknu sapcuci:

Naslikacu borove
srebrom okovane
i srebrne dvorove
i srebrne grane.

Sletece na borove
ptica svetlih krila,
uci ce u dvorove
srebrnasta vila.

Ne sme samo mama
naloziti peci,
jer ce odmah
s prozora pobeci.

Dovrsivsi rad, posla je dalje. Usput cu kako je zove neki vrt:

Zimo, dobra Zimo,
hladnoca je ljuta
daj mi malo svoga
mekanoga skuta.

Ona otcepi levi skut svoje haljine, pokri vrt, pa podje dalje. Stvori se taf pred drugom kucicom, pa opet kuc, kuc, na prozor, a deca i tamo spavaju. Ukrasivsi i tu prozore, podje dalje. Ukraj puta su stajali cetinari i molili:

Zimo, dobra Zimo
pogledaj na jele
daj im malo svoje
odecice bele.

Ona im odmah dade na glave bele subare i na zelene siroke sake navuce im bele rukavice, pa zadovoljna sto je ucinila dobro delo, nastavi put, zureci da naslika sto vise prozora i da sto vise dece obraduje. A kad je jutro svanulo i deca se izbudila, nasla su po prozorima srebrne slike sto ih je nocu isarala Zima.

Samo deca nisu stigla da ih se dovoljno nauzivaju, svih njih brzo je nestalo, neke je otopilo Sunce, neke vatra u peci, na neke su decica naslonila noseve i svojim dahom ih izbrisala, kako se slikarka i bojala.

Cvrcak i mravi - Ezop

U zimsko su doba mravi sušili žito koje je bilo od vlage nabreklo. Dodje gladan cvrčak i stade od njih tražiti hrane. Mravi mu tada rekoše:

- "Zašto leti nisi sakupljao hranu?"

On im reče:

- "Nisam imao vremena jer sam stalno pevao."

Nasmejavši se, oni mu rekoše:

- "Ako si u letnje doba svirao, onda zimi pleši."

Pouka ove priče jeste sledeća: Ko radi taj i ima. Naizgled sve je jasno: mrav je vredan i dobar, cvrčak lenj i loš, ali ako "zagrebemo" malo ispod površine, otkrivaju se u toj basni i druge pouke. Otkriva se da u njoj nema baš pravih negativaca, jer svetu je potreban "cvrčak" sa svojom pesmom i bezbrižnošću.

Alternativan nastavak basne:

Stisnula hladnoća, izmučeni mrav se uvukao u svoj skromni dom, do zadnjeg kutka napunjen hranom. Tek što je zatvorio vrata, začuo je napolju cvrčka.

- "Brrr smrznuću se"

- "O, koga ja to vidim, svirača bez kaputa?! Hajde, hajde udji i zasviraj, brže će nam proći ovi hladni dani, a sledeće godine radićemo zajedno na poljani"

- "Zasviraj, pesmu prijateljsku!" - oglasiše se ostali u mravinjaku.

I za tren zapevaše uz cvrčka, a mravinjak postade dvorana za ples.

Imati meru u radu i zabavi je kljuc za dobar zivot.

Приказни на Шехерезада - 1001 ноќ

Книгата „Илјада и една ноќ“ претставува збирка од многу бајки, приказни, легенди поврзани со приказната за царот Шахријар, цар од Сасановскиот род, владетел на островите на Индија и на Кина, која е носечка и ги обединува сите други во целина. Бесмилосниот владетел, царот Шахријар, повреден од неверството на својата сопруга, заповедал секоја ноќ да му се доведува друга жена во постелата и наредното утро да биде погубена.

Шехерезада, досетливата ќерка на везирот, ја одбегнува таа судбина, така што на Шахријар секоја ноќ почнува да му раскажува интересна приказна и да ја прекинува на најинтересниот дел.

Тоа раскажување траело 1001 ноќ, речиси три години, се додека кралот веќе не можел да го замисли животот без неа.Дотогаш веќе имале три деца, а по илјада и првата ноќ тој се одрекол од својот ужасен обичај да погубува млади девојки.

Приказните што ги раскажувала Шехерезада биле исполнети со многу фантазија и интересни и необични пресврти. Најубавите приказни, како што се: Аладин и волшебната ламба, Синбад морепловецот, Али Баба и четириесетте разбојници – и самостојно станаа дел од светските културни ризници.

Приказна за Шахријар и Шехерезада

Кога Шехерезада ја завршила приказната, таа била последната во тие илјада и една нок, Дуњазада се огласила од своето катче, и и рекла на сестра си:

- Колку убаво ги раскажуваш тие чудесни приказни!
- Не знам што мисли благочестивиот цар Шахријар за тоа, што велиш ти мила сестричке? – одговорила Шехерезада.

Туку знам дека никогаш не ја прекршив дозволата негова, да продолжам со прикажувањето и кога ке одмине времето.

А царот и одговорил:

- Сите приказни и не само оваа што ни ја раскажа, се една од друга поубави. Чудесни се ликовите во нив и со нивните доживувања и со нивните душевни чувства и возбудувања.Чудесни се и поуките што ги имаат, поуки што ни доаѓаат од дамнешни народи и мудреци и цареви и не тераат сите длабоко да се замислиме за себеси и за дните во кои живееме. Од тие приказни, како роса во полето, живна и мојата душа. Па гледаш колку сум весел и радосен и наместо поранешната горчина, што ме доведе до кобното решение да му се одмаздувам на женскиот род, со погубување на девојките, сега само се радувам на она што е најубаво меѓу луѓето, на љубовта и разбирањето. А пак му благодарам на господа, што подари таков подарок, те испрати кај мене, да ми ги тргнеш облаците од моето чело, со зборови благи и питоми, сочни неповторливи!

Заблагодарувајки му се Шехерезада, му се поклонила на царот и на овие негови зборови исполнети со чувство, и со голема надеж дека ќе биде услишена, му се обрнала со следнава молба:

- Честити и благочестив царе, споменот за кого и гласот е раширен низ сиот свет, еве, јас твојата робинка, илјада и една ноќ ти раскажував приказни за луѓе што живееле во дамнешни времиња и за се на што можат да не поучат. И сега, имам желба да ти упатам една молба, надевајќи се на твојата широкоградост!

Царот и рекол:

–Побарај и ќе добиеш се што посакаш!

Тогаш таа нарачала да и ги донесат децата. Таа во тоа време му родила на царот три машки деца. И тогаш ги донеле децата, едното веќе од нив заодено, другото лазело, а третото било цицалче. Таа ги довела до царот и откако ја бакнала земјата пред него, му рекла:

- Честити царе, еве овие се твоите синови и те молам да не не убиеш, не заради мене туку заради децава. Ако ме убиеш, ќе останат сирачиња и никој не може да ги поучи и воспита, како нивната родена мајка.

Царот се облеал со солзи радосници и рекол:

- Знај, мила Шехерезадо, дека уште и пред да се родат нашиве деца те засакав, бидејќи увидов дека си умна, бистра, чиста, чедна, питома, без никаква подмолност, речита и со сите добродетели, што ги красат само најдобрите луѓе. И нека те благослови Господ и тебе и таткоти и мајкати и твојот сој!

И веднаш се раширил гласот за чудесниот настан, дека царот не ја погубил Шехерезада и дека засекогаш престанало погубувањето на девојките. А изутрината, царот испратил да се зберат сите емирати и везири, велможи, големци и военоначалници. Меѓу нив дошол и неговиот голем везир, татко и на Шехерезада. Тој на царот му се обрнал со длабока благодарност, дека се оженил за ќерка му, што била причина да се покае и не убива повеќе девојки. Патем ги наградил со раскошни облеки сите везири, емири, велможи и заповедал градот да биде украсен триесет дена и се што ќе потрошат луѓето тие денови, да биде платено од царското азно.

Веднаш бил испратен гласник и до братот на царот, царот Шахраман, бидејќи судбата така си поиграла со нив, со сето она што им го сториле првите жени. И го пречекале царот Шахраман со најголеми празнувања, со биење барабани, зурли и чампари и од нив и од извиците за царот што дошол, одекнувало низ сиот град. Во дворецот царот Шахријар му раскажал колку многу приказни се изнаслушал од Шехерезада, и секакви сказни, поговорки, шеги, стихови и песни. И му кажал дека толку ја засакал, што сега му е законита сопруга.

Царот Шахраман му честитал и си рекол дека и тој би го сторил истото, кога би можел да најде таква умна и убава жена. А пак Шехерезада, што го слушала тоа му рекла:

- Не грижи се, нема да мине многу време и ќе ти најдеме и за тебе убава, питома, умна и кротка жена.

И навистина, веднаш ја довела, по нејзиното испраќање на еден гласник, Дуњазада и царот Шахраман веднаш ја засакал со силна страст.

И царот Шахраман му рекол на царот Шахријар:

- Вака многу лесно ќе заборавиме на нашата некогашна несреќа. А несреќата продолжи што изгубивме верба во вистинската љубов. Па и јас, како тебе, му се одмаздував на женскиот род, земајќи навечер по една девока и изутрина погубувајќи ја. А сега, кога ќе си имаме жени какви што сакаме, ни на ум не ни доаѓа лошо да мислиме за женскиот род.

Туку пред да дојде свадбата, Шехерезада побарала брат му на Шахријар да остане постојано кај нив. А го побарала тоа од преголемо сакање на сестра си, бидејќи чинела, оти ако отиде сестра и далеку, срцето ќе и препукне за неа.

Царот Шахраман се согласил. А пак на неговиот престол го испратиле да владее големиот везир, таткото на Шехерезада и Дуњазада.

Царот Шахријар заповедал веднаш да се соберат најголемите мајстори за пишување со перо и им заповедал да ги забележат сите приказни, што ги раскажувала Шехерезада и сета таа низа од чудесни поуки и убавини ја нарекле: „Илјада и една ноќ“.

И потем сите тие, Шахријар и Шахраман, нивните сопруги, Шехерезада и Дуњазада, проживеале долги години во радост, слога, благосостојба и секој ден им бил празник за очите и за срцата.

Vrabac i laste - Lav Tolstoj

Jednom sam stajao u dvorištu i posmatrao lastino gnezdo pod strehom. Obe laste odleteše dok sam ja još bio tu i gnezdo ostade prazno. U međuvremenu, dok su one bile odsutne, s krova slete vrabac, uskoči u gnezdo, osvrnu se, zamaha krilima i sakri se u gnezdu, zatim promoli otud glavicu i zacvrkuta.

Ubrzo zatim dolete do gnezda lasta. Ona se ustremi u gnezdo, ali čim ugleda gosta, zapišta, zaleprša krilima u mestu i odlete. Vrabac je sedeo i cvrkutao. Najednom dolete jato lasta, sve laste doleteše do gnezda, pogledaše vrapca i ponovo odleteše.

Vrabac se nije plašio, okretao je glavu i cvrkutao. Laste su ponovo doletale do gnezda, nešto su radile i opet odletale. Laste nisu ponovo uzaludno doletale, svaka je u kljunu donosila blato i pomalo zamazivala otvor na gnezdu. Opet su doletale i odletale laste, sve više i više zamazivale gnezdo i otvor je postajao sve uži.

U početku se vrapcu video vrat, zatim samo glava, zatim kljunić, a onda se više ništa nije videlo, laste su ga zazidale, odletele i cvrkućući stale da kruže oko kuće.

Svitac traži prijatelja - Su Ju Đin

Jedne letnje večeri izlete svitac iz trave, podiže svoj plavičasti fenjer i poče da trči tamo-amo. Šta li to traži? Prijatelja on traži! Jer svi imaju po nekog, imaju mnogo prijatelja, a on jednog jedinog.

A kakva je sreća imati prijatelja i igrati se s njim! Tako je poželeo da i on ima bar jednog prijatelja i pođe da ga traži. Leteo je tako, leteo kad ču u travi neko šuštanje. Izdiže fenjer da pogleda šta je i spazi skakavca kako uzbuđeno žuri nekud. Skakavčiću, skakavčiću - pozva ga svitac. Šta hoćeš? Odazva se skakavac. Želiš li da mi postaneš prijatelj? Želim. E, pa onda hajde da se igramo. Obradova se svitac.

Dobro, saglasi se skakavac, ali malo kasnije moram da potražim svog bratića. Vrlo je nestašan. Negde se izgubio, a već je mrak. Još se nije vratio kući pa je majka vrlo zabrinuta. Poslala me je da ga pronađem. A ti si došao u pravi čas. Hajde, osvetli mi put i pomozi mi da ga pronađem. E, ne mogu da ti svetlim, odgovori svitac.

Moram da idem da tražim prijatelja. Dižući svoj plavičasti fenjerčić, svitac odlete dalje. Opet je leteo tako okolo kad ču u travi neki šum. Podiže fenjer da vidi šta je to, kad ugleda jednog mrava koji je grabio napred, noseći veliki tovar. Hej, ti, pozva ga svitac. Mrav se odazva. Hoćeš li da mi budeš prijatelj? Hoću, odgovori mrav. Onda pođi sa mnom da se igramo. Dobro, saglasi se mrav. Samo čekaj da donesem kući ovaj tovar.

Baš si dobrodošao jer sam zalutao. Hajde pomozi mi da pronađem put. Ali svitac reče: "Ne mogu da ti pomognem, jer moram da tražim prijatelja." Sa tim rečima podiže svoj fenjerčić i ode dalje. Jedne letnje večeri svitac je opet trčao tamo-amo sa svojim uzdignutim plavim fenjerčićem. Šta li on to opet traži? Još traži prijatelja. Pa zar ga nije već našao? Nije.

Draga deco, vi svi znate kako se može steći prijatelj. Naučite i svica, jer on stalno leti unaokolo tražeći ga. Kako je samo umoran!

Stari sultan - Braća Grim

Imao neki seljak vernog psa, kojeg je zvao Sultan. Sultan je već bio star i pogubio sve zube, pa nije mogao gotovo ništa da jede. Stajao je jednom pred kućom seljak sa svojom ženom pred kućom i govorio:"Sutra ću ubiti starog Sultana, taj više nije od nikakve koristi." Žena kojoj je bilo žao verne životinje odgovori:" Kad nas je tolike godine verno služio i ostao nam odan, mogli bi smo iz sažaljenja da ga hranimo. Ne budi budala, reče seljak, taj više nema ni jednog jedinog zuba u ustima, ni jedan lopov ga se ne boji, ne treba nam."

Ako nas je služio dobijao je dobro i da jede. Jadni pas, koji je nedaleko ležao na Suncu i sve to čuo, rastuži se što će mu sutra osvanuti poslednji dan. On je imao dobrog prijatelja vuka, pa se uveče ušunja u šumu i potuži se na sudbinu koja ga čeka. "Slušaj rođače, reče vuk, budi samo hrabar ja ću ti pomoći u tvojoj nevolji. Sutra rano tvoj gospodar ide sa ženom u polje. Nikog neće biti kod kuće, oni će poneti i svoje malo dete sa sobom.

Dok rade, oni obično ostave dete u hladovini iza živice. Ti lezi kraj njega kao da ga čuvaš. Onda ću ja izaći iz šume i ukrasti ga. Ti brzo potrči zamnom kao da hoćeš da mi ga otmeš. Ja ću ga ispustiti, a ti ga onda odnesi roditeljima, neka misle da si ga spasao. Biće ti toliko zahvalni da ti neće ništa nažao učiniti. Naprotiv, bićeš u milosti i neće dozvoliti da ti išta nedostaje." Psu se ovaj predlog dopade, pa sve izvedoše kao što su se dogovorili. Otac zakuka kad vide da mu vuk odnosi dete, ali kad mu ga stari Sultan vrati, on se obradova pogladi ga i reče:" Neće ti niko skinuti ni dlačicu s glave, živećeš u milosti i hranićeš se kod nas dok si živ. A svojoj ženi reče, idi odmah kući i napravi starom Sultanu poparu za koju mu ne trebaju zubi.

Donesi mu jastuk iz mog kreveta da mu bude ležaj." Od tada je starom Sultanu bilo tako dobro kako je mogao samo poželeti. Uskoro potom poseti ga vuk i obradova se što je sve tako dobro ispalo. " Ali, rođače zažmuri na jedno oko ako ja ponekad tvome gospodaru ukradem koju podeblju ovcu. Danas se teško izlazi na kraj. Na to ne računaj, odgovori pas. A ja ostajem veran svome gospodaru i to neću dopustiti. Vuk je mislio da ovo nije rečeno ozbiljno, pa se došunja te noći i htede da odnese ovcu. Ali seljak, kome je verni Sultan odao vukovu nameru, sačeka ga u zasedi pa mu toljagom dobro pročešlja dlaku. Vuk mmorade da beži, pa doviknu psu:" Čekaj ti neverni druže, zbog ovog ćeš se pokajati. " Drugog jutra posla vuk svinju u šumu da pozove psa kako bi izravnali račune.

Stari pas Sultan nije mogao bolju pratnju, pa dovede mačka kome je jedna noga bila prebijena. Kad su krenuli jadni mačak je šepao i od bola pružio rep u vis. Vuk i njegov pratilac bili su već na zakazanom mestu, ali kad ugledaše protivnike kako dolaze, učini im se sablja od mačkovog uzdignutog repa i kako je ovaj skakutao na tri noge, pomisliše da to on sakuplja kamenice da ih gađa. Obojica se uplašiše, pa vepar zaroni u lišće a vuk skoči na drvo. Kad pas i mačak stigoše, začudiše se što nikoga nema.

Ali, vepar nije mogao sasvim da se sakrije u lišće, malo su mu uši virile. Dok se mačak ispitujući osvrtao, strignu vepar ušima, a on, pomislivši da je to miš, skoči na njega i bezdušno ga ugrize. Vepar skoči i pobeže silno drečeći:" Eno vam krivica na drvetu. " Pas i mačak pogledaše gore i videše vuka postiđenog što se pokazao toliki plašljivac pa prihvati mir koji mu je pas ponudio.

Deseto Džingiskanovo pismo - Vesna Parun

Miki, moj Miki, živ sam i zdrav,
al nisam više ona ista
strašna junačina Džingiskan,
o kome pričaju čuda trista!

Miki, moj brate, vruće te molim
pošalji malo novca i hrane.
Naći ćeš jedan dolar zašiven
u starom madracu barba Frane.

U onog bačvara sa Ošljaka
što ti je jednom stao na rep!
(Djed Rok ima dva zlatna očnjaka,
babi Pim-bako ne diraj u džep!).

P.S.
Šaljem ti jedan davni portret
moje odbjegle supruge Fani.
Ta slika je sve što imam od nje
i ovi crveni tulipani!...

Ima jedno mesto - ljubivoje Ršumović

Ima jedno mesto
iza sedam mora
gde ceo svet spava,
spavati se mora.

Ima u tom mestu
gospođica prava
koja nikad, nikad
ne želi da spava.

Ima jedno selo
iza sedam gora
gde sva deca jedu
jer se jesti mora.

Ima u tom selu
jedno roze cveće,
jedan junak mamin
koji jesti neće.

Ja predlažem za njih dvoje
da se nađu, da se spoje.
Pa neka se cvećka
sa suprugom nećka.

Radost zbog školjke - Milenko Ratković

U našem susedstvu stanovao je debeli apotekar. Njegova apoteka bila je jedina u našem kraju, pa je dobro zarađivao. U njegovoj kući bilo je svega što se novcem moglo kupiti. Imao je jedinog sina, razmaženog i plašljivog Borisa.

Dečak je svakodevno zahtevao čas ovo, čas ono. Ponekad bi se danima kmezio, sve dok nebi dobio ono što je tražio. Tako je naterao oca da mu kupi bickl, a nešto kasnije i dečiji auto. Oko novog auta okupilo se mnogo radoznale dece. Auto se pokretao pedalama, ali Borisu nije bilo potrebno da se napreže jer smo ga mi gurali. Kad sam ga zamolio da i ja malo vozim auto, nadmeno mi je rekao : "Ne može ! Još si mali". Uvredio me je time što je kazao da sam mali. Jer, on je nepunu godinu bio stariji od mene.

Nekim starijim dečacima je dozvoljavao da voze auto, sve dok jednog dana nije otpao zadnji točak. Opet je Boris svakog dana plačući ispraćao i dočekivao oca. Neznam šta je tražio, samo sam čuo apotekarove reči: Poručio sam iz Nemačke strpi se dok ne stigne. Drugi naš sused, zidarrski radnik, imao je istog tolikog sina. Ne sećam se dečakovog imena, ali zvali smo ga Vezica. Taj nadimak dobio je zato što je jednoga dana radosno dotrčao da nam se pohvali: " Tata mi je kupio nove vezice! " A cipele ? Upitali smo, videći da su mu sasvim dotrajale. Cipele će mi kupiti kada bude imao više para.

Pogledajte vezice zar nisu lepe? Počeli smo da ga zadirkujemo, ali tim nismo pomutili njegovo zadovoljstvo. Otišao je Borisu da i njemu pokaže vezice. Boris nije mogao shvatiti da se neko može radovati novim vezicama, pa ga je ošamario i oterao. Jednom mi je moj drug Vezica, sav srećan pokazao školjku koju mu je dao neki dečak. Takvih školjki nalazili smo dosta na morskoj obali. Posmatrao sam ga sa žaljenjem.

Kada sam otišao kući, kazao sam majci da mi je žao tog nesrećnog siromaška. Žašto misliš da je nesrećan? Upitala je majka. Zato što nema igračakla. Raduje se kad dobije običnu školjku, rekao sam i dodao, a Boris ima šta god zaželi. Vidiš sine. Na to će majka. Bogatstvo ne donosi uvek sreću i zadovoljstvo. I ako Boris ima skupocene igračke, uvek je nezadovoljan i plačljiv. A onaj siromah ume da se raduje svemu, pa i običnoj školjki. To je prava sreća!

Dečak sa zlatom lipe u kosi - Dobrica Erić

Dečak sa zlatom lipe u kosi
Kome ne saznadoh ni ime
Sedi na betonu i prosi
Na uglu Ždanove i Nemanjine.

Dan zimski, leden, i sneg leprša
Luda košava duva sve jače
Dečak, plavook, bled i mršav
Cvokoće zubima, drhti i plače.

Iz dva oka, dve ljubičice
Koje mokrom šačicom briše
Kaplju mu suze niz celo lice
Kao plave kapljice kiše.

Prolaznici mu bace po paru
Užurbani kao i svakog jutra
Ja stojim i plačem na trotoaru
Ali suze mi kaplju unutra.

Bože, je l` tvoja ruka dotakla
Ove glavice zlatokose
Svet je sigurno na rubu pakla
Kad i anđeli moraju da prose.

Nađe mi se pri ruci neka
Kutija, u koju dečačić sede
Kupih mu parče vrućeg bureka
Ali on ne htede odmah da jede.

Gleda čas onaj burek, čas mene
I pri tom greje ozeble ruke
Ja gledam u one plavetne zene
I vidim svoje male unuke.

Kupih mu zatim kapu i šalče
Njemu ne beše ni malo, ni krivo
Al` tada ipak presta da plače
I poče da jede bojažljivo.

Saznadoh da je sa Kosmeta
Sa je učenik prvog razreda
I da će otići idućeg leta
Tamo daleko... kod svog đeda.

Sav plav ko šumska ljubičica
Ličio mi je na Malog princa
Samo što ovaj mališa nije
Bio iz bajke, već sa Slavije.

I onda čuh reči potresne
I sav utonuh u plave zene
Čiko, ti pišeš sekine pesme
Napiši jednu i za mene.

Obećah mu, i sada ne smem
Da slažem one plave cvetove
Rekoh mu da će sekine pesme
Dogodine biti njegove.

I odoh, ko da me košava nosi
Kroz jecanje crkvenog zvona
A dečak sa zlatom lipe u kosi
Ostade u kutiji od kartona.

Tražio sam ga, potom, dugo
I još ga tražim, već tri meseca
I onde, i na svakom drugom
Mestu u gradu, gde prose deca.

Možda se negde preselio
Možda ga više niko ne tera
Da prosi, pa se razveselio
I otišao s ticama sa severa.

Samo ponekad u noći bljesne
Glasak iz plave uspomene
Čiko, ti pišeš sekine pesme
Napiši jednu i za mene...

Ako vidite dečaka, plavih
Očiju, nalik na grančicu cvetnu
Recite mu da mi se javi
Da ga vidim i da mu dam pesmu.

Sanovnik - Dragan Lukić

Rođen je u Beogradu 1928. od oca Aleksandra i majke Tomanije. Otac mu je bio štamparski mašinista, pa se Dragan već od najranijeg doba družio sa sveže odštampanim knjigama.

U jesen 1946. već počinje da objavljuje prve radove, a početkom pedesetih već je postao afirmisani dečji pesnik i 1952. objavljuje svoje prve knjige (poeme-slikovnice): Velika trka i Zveri kao futbaleri.

1954. je završio studije književnosti na Filološkom fakultetu u Beogradu, a zatim počeo da predaje dečju književnost u Školi za vaspitače. Posle osam godina zaposlio se kao urednik programa za decu na Radio Beogradu i tu je radio sve do penzionisanja.

Pisao je pesme, priče, romane, dramske tekstove, teorijske rasprave o literaturi, vodio emisije na radiju i televiziji. Uređivao je časopis "Zmaj". Bio je redovni učesnik najznačajnijih manifestacija za decu na prostorima nekadašnje Jugoslavije. Njegovi saputnici u tom misionarenju najčešće su bili: Desanka Maksimović, Branko Ćopić, Duško Radović, Arsen Diklić, Ljubivoje Ršumović, Pero Zubac, Dobrica Erić i drugi.

Objavio je preko stotinu knjiga, među kojima su najpoznatije: Kako se kome čini, Moj praded i ja, Ovde stanuju pesme, Vagon prve klase, Fifi, Kako rastu nogavice, Šta tata kaže, Od kuće do škole, Lovac Joca, Vožnja po gradu. Objavio je romane: Neboder C17, Tri gusketara, Bomba u kafi itd. Poznat je i po lektiri za 3. razred učenika osnovne škole, "Nebom grada".

Celokupnim svojim delom, za koje je dobio najviše nagrade i priznanja, bio je i ostao u samom vrhu jugoslovenske i srpske književnosti namenjene mladim naraštajima.

Dobio je veliki broj nagrada: Neven, Zmajeva nagrada, Kurirček, Mlado pokolenje, Nagrada Politikinog zabavnika itd. Bio je počasni predsednik Zmajevih dečjih igara od 1993. pa do smrti, pre njega bili su to Veljko Petrović u periodu 1964-1967 i Desanka Maksimović u periodu 1967-1993.

(Izvor: Wikipedia)

Sanovnik

Neka se probude deca,
tumačimo san:
Ko je sanjao zeca
trčaće ceo dan.
Ko je sanjao mrava
imaće posla dosta.
Ko je sanjao reku
preći će preko mosta.
Ko je sanjao dimnjak
naći će dva dinara.
Ko je sanjao loptu
geometriju odgovara.

Ko nije imao snova
ne treba ništa da pita
i danas ovu pesmu
ne mora da pročita.